Өлкөдө эттин кымбаттап жатышына доллардын өсүшү, контрабанда, тоютка болгон баанын жогорулашы өз таасирин тийгизүүдө. Бул тууралуу Ленара Ниязбекова Sputnik Кыргызстан радиосуна маек берип жатып маалымдады.

Анын айтымында, учурда ишкерлер Өзбекстанга эт эмес, майда жана ири мүйүздүү малдын өзүн экспорттоодо.

Кыргызстандын бийлиги этти экспорттоого тыюу салууну талкуулап жатат

"Өзбекстанга эт массалык түрдө экспортко чыгарылган жок. Аталган өлкө менен чек ара ачылып, мамилелер жакшыра баштагандан бери өлкөдөн майда жана ири мүйүздүү малды экспорттоо жолго коюла баштады. Булар жандуу булак деп аталып, улам ордуна келип турат. Ошентсе деле экспорт жаатында Кыргызстан эл аралык рынокто өз ордун толук кандуу ээлей элек. Анткени Пакистан, Араб өлкөлөрүнө эт башаламан сатылып келген. Ал эми Өзбекстанга чыгарылган кой боюнча экспорт 0,4 пайыз, ири мүйүздүү малды экспорттоо 0,3 пайызды түзөт. Бул өлкөдө экспорт дээрлик жок дегенди түшүндүрөт. Мамлекеттик органдар тиешелүү аналитиканы дурустап бере албай жатат. Анткени учурда эттин баасынын көтөрүлүшүнө доллардын кымбатташы, тоют баасынын өсүшү, алып сатуу менен алектенгендер себеп болууда", — деди Ниязбекова.

Ошондой эле ал мамлекеттик органдар мониторинг кылуу менен гана чектелип жатат деген пикирин кошумчалады.

Тарыхый эстеликтер тууралуу мыйзамда так көрсөтүлгөн. Кыргызстандын аймагынан жөнөкөй жаран болобу, кайсы бир ишкана же чет өлкөлүк инсан болобу, тарыхый эстелик таап алса, аны өз алдынча талкалоого, бузууга, ал тургай ордунан жылдырууга акысы жок. Бардык өлкө аймагынан табылган тарыхый эстеликтер ошол замат "кол тийбестикке" ээ болот. Бул тууралуу Чынарбек Жолдошев Sputnik Кыргызстан радиосунун эфиринде маек куруп жатып билдирди.

Анын айтымында, тарыхый эстеликтер архитектуралык, монументалдык, искусстволук, жаратылыш тарабынан пайда болгон жана археологиялык болуп бөлүнөт. Булардын эң баалуусу — археологиялык табылгалар.

"Мыйзам боюнча республиканын кайсы гана аймагынан археологиялык эстелик табылбасын, ал мамлекеттик баалуулук катары эсептелип, зыян келтирүүгө тыюу салынган. Керек болсо жайгашкан ордунан да жылдырууга болбойт. Эгер бул эгин талаасы, курулуш түшө турган же башка бир турмуш-тиричиликке колдонулуучу аянт болсо, аны таап алган тарап Маданият, маалымат жана туризм министрлигине тез арада билдирүү жибериши зарыл. Аны археологдор иликтеп, өз баасын берген соң гана ал аймакта андан ары кандайдыр бир аракеттерди жүргүзсө болор-болбосу аныкталат. Кээ бир тарыхый эстелик табылган жерге керек болсо бак отургузууга да тыюу салынат. Ал эми Алай районуна караштуу Терген-Таш аймагы боюнча айта турган болсок, алгач бул жер илимге 1985-жылы белгилүү болгон. 2000-жылдары да окумуштуулар барып, иликтөө иштерин жүргүзүп, бирок тилекке каршы, толук аягына чыкпай токтоп калган. Демек бул жерди иликтенип жаткан тарыхый аймак десек болот. Мындай жерден көмүр казууга тыюу салынат. Азыр эми көмүр казуу иштери токтотулду. Иликтөө иштери жасалганда да алгач айыл өкмөтү, андан соң район, облустун деңгээлинде тиешелүү токтомдор чыгып, анан республикалык маанидеги тарыхый жай деп табылат. Тарыхый баалуу жай катары дүйнөлүк деңгээлде корголгон аймакка кирип калышы да мүмкүн", — деди Жолдошев.

Адис кыргызстандыктардан петроглиф же башка тарыхый эстеликтер табылган учурда дароо тиешелүү органдарга билдирип коюуну өтүндү.

Иштебеген Тарых музейинин айланасына тосмо эмне үчүн коюлган? Расмий жооп

Эскерте кетсек, мындан бир жума мурда Алай районуна караштуу Калдырама, Боз-Бээ, Ак-Бай жайлоолорунда жайгашкан Көк-Көлдүн айланасындагы уникалдуу петроглифтер талкаланып, көмүр казуу иштери жүрүп жаткандыгы тууралуу маалымат тараган. Көп өтпөй жергиликтүү бийлик казуу иштери убактылуу токтотулганын билдирген.