Радиостудия Sputnik Кыргызстан в Бишкеке - Sputnik Кыргызстан, 1920
Радио

Эшенгулов: Алтай — Ала-Тоо деген сөздүн тилдик өзгөргөн варианты

© Sputnik / Асель СыдыковаТопонимист, картограф Темиркул Эшенгулов
Топонимист, картограф Темиркул Эшенгулов - Sputnik Кыргызстан, 1920, 14.09.2021
Жазылуу
Тарыхчы-топонимист, картограф Темиркул Эшенгулов Алтай аталышынын тарыхына токтолуп, топонимикалык жактан чечмелеп берди.

Алтай — Ала-Тоо дегендин тилдик өзгөргөн варианты. Топонимика илиминде бул мыйзам ченемдүү көрүнүш. Мындай пикирин Темиркул Эшенгулов Sputnik Кыргызстан радиосуна маек куруп жатып айтты.

Эшенгулов: Алтай — Ала-Тоо деген сөздүн тилдик өзгөргөн варианты

Алтай тоо кыркаларынын эң бийик чокусу Белуха деп аталып, 4500 метр бийиктикти түзөт.

"Алтай тоо кыркалары кыргыз Ала-Тоосуна же Теңир-Тоого окшоп созулуп жатпайт. Ал жакта тоолор чомгороктошуп, бир жерге үйүлгөн сыяктуу көрүнөт. Ала-Тоодон эң чоң айырмачылыгы ушул. Анан да Алтай аймагы нымдуу келет. Андыктан түрдүү өсүмдүктөргө бай. Алтай тоо кыркаларынын эң бийик чокусу Белуха (кыргызча Ак чоку дейбиз), бийиктиги 4500 метр. Алтайдын аталышын кээ бир маалыматтарда Алтын-Тоого такап, алтыны көп жер болгондуктан ушинтип аталып калган дешет. Анткени Якутияда Алдан деген тоо бар, якут, моңгол тилдеринде бул алтын дегенди түшүндүрөт. Алтайдын аталышын мына ушуга байланыштырган окумуштуулар да кездешет. Ал эми чыгыш таануучу Василий Радлов жана башка бир топ окумуштуулар "Алтай деген аталыш тилдик өзгөрүүлөргө дуушар болуп, өзөгүндө Ала-Тоо дегенди түшүндүрөт" деп жазып калтырып кетишкен",— деди Эшенгулов.

Топонимист аталган илимде тыбыштык өзгөрүүлөргө дуушар болуп, жыйынтыгында таптакыр башкача угулуп калган жер аттары көп экендигин кошумчалады.

Жаңылыктар түрмөгү
0