"Россияны жеңүүнүн ыгын таптык". Пентагон кандай ишке киришти?

© Фото / Master Sgt. Alejandro LiceaАфганистандагы АКШ аскер кызматкерлери. Архив
Афганистандагы АКШ аскер кызматкерлери. Архив - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Америкалыктар атомдук энергетиканын аскердик багытын өрчүтүүнү чечишти. Тактыдан кетерден мурун президент Трамп куралдуу күчтөр жана космосту изилдөө үчүн кубаттуулугу азыраак өзөктүк реакторлорду иштеп чыгуу жөнүндөгү жарлыкка кол койду.
АКШ атомдук энергияны аскердик-деңиз күчтөрүнөн башка багыттарда жарым кылымдан бери алгач ирет колдонгону турат. Вашингтонго жаңы тыгыз реакторлордун зарылдыгы эмне экенине сереп салган Андрей Коцтун макаласы РИА Новости сайтына жарык көргөн.

Резервдик булак

АКШнын Куралдуу күчтөрүндө суу алдындагы кайыктар жана авиаташуучулар атомдук реакторлор менен жабдылган. Мындан улам америкалык флоттун эң ири вымпелдеринин деңизде жүрүү убактысы дээрлик чектелбейт.
Өзөктүк энергияны бөлөк өлкөлөрдүн да аскердик-деңиз күчтөрү пайдаланат. Мисалы, француздарда "Шарль де Голль" авиаташуучу, ал эми Россияда "Петр Великий" оор ракеталык крейсери атомдук күч менен жүрөт. Бирок АКШда атомдук күч менен жүрүүчүлөр алда канча арбын. Америкалыктар бул жетишкендиктери менен токтоп калбайт.
Посейдон көп буталуу океандык тутуму. Архив - Sputnik Кыргызстан
Агрессивдүү саясатка россиялык жооп. Жаңы субмарина тууралуу эмне белгилүү?
"Президент Трамптын көрсөтмөсү менен аз кубаттуулуктагы атомдук реакторлордун чыгымдары боюнча алып караганда Коргоо министрлиги өлкө ичиндеги аскердик объектиде энергетикалык ийкемдүүлүк жана майнаптуулукту көрсөтүү планын иштеп чыгып жана ишке ашырмакчы. Ошондой эле аз кубаттуулуктагы мобилдик реакторду сынайт.
Энергиянын мындай булактары күн энергиясын, ошондой эле коргонуу тармагында колдонууга мүмкүн болбогон алыскы космосту изилдөөдө алмашкыс", — деп маалымдашат Ак үйдүн басма сөз кызматынан. Тыгыз өзөктүк реакторлор дал эмнеге керектелгенин АКШ бийлиги так кабарлабайт. Белгилүү defensenews.com порталынын эксперттери кеп армиялык базалардагы резервдик кубаттоо булактары жөнүндө деп эсептешет.
Эгер аскердик объектиде электр энергиясы жоголсо, реактор өтө маанилүү жабдыкты энергия менен камсыз кылат. Жарлыктын текстине ылайык, адистердин пикиринде биринчи прототипти сыноолор жарым жыл ичинде АКШдагы ири – Невада полигонунда башталууга тийиш.

Космосту багындыруу

Secure World Foundation коммерциялык эмес уюмунун космостук коопсуздук маселелери боюнча эксперти Брайан Уиден узак, анын ичинде учкуч тескеген, Ай, Марс жана башка планеталарга учуштарда өзөктүк энергиясыз болбостугун эскертет.
Келечекте жерден тыш (башка планеталардагы) биринчи колониялар үчүн реакторлор керектелет. Айрым адистер жаңы технологияларды орбиталык курал платформаларында пайдаланууга болорун эсептешет. Негизинен бул сценарий космосту потенциалдуу согуш талаасы катары караган АКШнын Космостук күчтөр агрессивдүү доктринасына сыярлык.
С-400 зениттик ракеталык системасы. Архив - Sputnik Кыргызстан
Россиянын С-400 тутуму төртүнчү өлкөнү "багындырууда". Мындан ары эмне болот?
"Америкалыктарга бул биринчи кезекте космостук максаттарда зарыл деп боолголойм, — дейт РФтеги "Арсенал Отечества" журналынын башкы редактору Виктор Мураховский. — Бизде "атомдук реактор" деген сөз айкашы башка маанини туюндурат. Биринчиден, бул – уранды ок-жайлатуучу менен бөлүнүүнүн удаалаш реакциясынын жана кубаттуулукту жөнгө салуунун негизинде иштеген түзүлүш. Россияда мындай орнотмолор "Буревестник" жана "Посейдон" үчүн жасалган. Экинчиден, бул – спутник, радиобуй (маяк) жана метеостанцияларда колдонулган изотоптук өзөктүк энергия булактары. Алардын майнаптуулугу азыраак, антсе да анчалык күчтүү жаркырабайт".
Эксперт АКШда 1950-60-жылдарда СССРде да учактар үчүн чакан өзөктүк реакторду иштеп чыгууга аракет кылышканын эске салат. Бирок андай долбоорлордон баш тартышкан, бир эмес, ал түгүл эң чоң учак да экипаждын биологиялык коргоо тутумунун жүгүн көтөрө алмак эмес. Ошондуктан реакторлорду колдонуу ири кемелер менен чектелген.
Мураховскийдин айтымында, азыркыга дейре дүйнөнүн бир дагы өлкөсү учкуч айдаган учактарда, сыйымдуулугу азыраак кемелерде жана жердеги транспорттук каражаттарда пайдаланууга мүмкүн болгон чакан реакторлорду (бөлүнүү реакциясына) жарата алган эмес.
Ошол эле убакта эксперт америкалыктар россиялык "Буревестник" жана "Посейдондорду" кайталоону каалай тургандыгынан шек санайт. "Бул системалар болушунча спецификалык, — деп түшүндүрөт ал. — Аларды агрессор өзөктүк согушту тутанткан шарттарда кепилденген жооп иретиндеги сокку жана ракетага каршы коргонуунун батыш тутуму үчүн жасашкан. Америкалыктарда алардын максаттарына төп келчү куралдар ансыз да жетиштүү".

Радиация көйгөйү

Өзөктүк күч түзүлүшүн кезегинде континенттер аралык Convair B-36 стратегиялык бомбалоочу учагы үчүн иштеп чыгышкан. Алар 1949-жылдан 1959-жылга дейре АКШнын Аскердик аба күчтөрүндө турган.
Истребитель F-35A Lightning II - Sputnik Кыргызстан
АКШ F-35тин сериялык өндүрүшүн дагы жылдырды. Буга эмне себеп?
NB-36H учуучу лабораториясынын тумшук бөлүгүнө 12 тонналык коргоочу капсуланы орнотушкан. Ал эми ыкчам нейтрондогу бир мегаватт кубаттуулуктагы, диаметри 1,2 метрлик, 16 тонналык реакторду бомба жайгаштырылчу бөлүгүнө коюшкан.
Ал учушта коё берилип, учактын бортундагы аба топтогуч аркылуу кирген атмосфералык абада муздоого тийиш эле. Эксперименталдык машина 47 ирет учкан, бирок өзөктүк кыймылдаткычын кыска убакытка гана жандырышчу. Демилге дурустай эле көрүнгөн. Мындай учуучу аппаратты бир нече сутка кошумча май куюлбастан абада аскердик күзөт өтөй алчу стратегиялык бомбалоочу же чалгындоочу учак катары да колдонууга болмок. Бирок көйгөйлөрү өтө көп эле. Биринчиден, ар бир атомолет – маңызында бөтөнгө эмес өзгө да кулап калышы толук ыктымал "ыплас" бомба. Экинчиден, абада да эксперименталдык борттун "этеги" радиоактивдүү заттарга толо эле. Акыры, экипаж баары бир катуу нурланчу. Өзөктүк куралды жеткирүүнүн негизги каражаты катары континенттер аралык баллистикалык ракеталардын өнүгүшү атомолеттордун татаал жана кооптуу программасынын келечегине биротоло бөгөт койгон.
АКШда өзөктүк реакторду жердеги техникага да орнотууга аракет кылышкан. Жыйырма беш тонналык Chrysler TV-8 танкын эч качан массалык түрдө чыгарышкан эмес, ал алты штаттык тутумдар менен жабдылган толук өлчөмдүү макет түрүндө гана болгон.
Машинаны кыймылга буу кыймылдаткычы келтирмек, жылуулукту ага чакан атомдук реактор берип турган. Антсе да америкалык аскерлер Chrysler корпорациясынын куралчыларынын инновациялык маанайын баалай алышкан эмес. Танкты өтө эле татаал деп таап, ал эми анын аскердик мүмкүнчүлүктөрүн кадимки машиналардан баш тартууга жетишсиз деп баалашкан. 1956-жылдын 23-апрелинде TV-8 долбоорун жаап салышкан.
Жаңылыктар түрмөгү
0