КР жаңы макулдашуу боюнча Кумтөр кенинен кандай пайда көрөт. Түшүндүрмө

БИШКЕК, 30-авг. — Sputnik. Кыргыз өкмөтү менен Centerra Gold Inc. компаниясынын ортосундагы 26-августтан тарта күчүнө кирген экологиялык стратегиялык макулдашууда Кыргызстан кандай пайда көрөрүн "Кыргызалтын" ААКнын башкармалыгынын төрагасы Алмаз Алимбеков түшүндүрүп берди.

Эске салсак, бул документке 2017-жылдын 11-сентябрында ошол кездеги премьер-министр Сапар Исаков кол койгон. Бирок кийинки өкмөт башчы Мухаммедкалый Абылгазиевдин макулдашуудагы шарттарга ичи чыкпай, кайра сүйлөшүүлөр башталган.

Алимбеков бул документ аркылуу Кумтөр кенине байланыштуу бардык экологиялык маселелерге чекит коюлганын айтып, мурдагы макулдашууга салыштырмалуу кандай жетишкендиктер болгонун санап берди.

2017-жылдын 11-сентябрында кол коюлган документ боюнча:

— Centerra Gold Inc. ишканасы Жаратылышты коргоо фондусуна 50 миллион доллар же 3,5 миллиард сом төлөмөк (бир жолку төлөм);

— Онкологиялык кызматты колдоо фондусуна 10 миллион доллар же 700 миллион сом (бир жолку төлөм);

— Экологиялык абалды жакшыртууга кеткен акчаны 2,7 миллион долларга (190 миллион сом) көбөйтүү (бир жолку төлөм);

— Казылган кенди толтуруу коруна 6 миллион доллардан (жыл сайын);

— Кыргызстандын сотторундагы жана эл аралык Арбитраждык соттогу иштерди жөнгө салуу.

Кошумча сүйлөшүүлөрдөн кийинки өзгөрүүлөр:

— Экологиялык абалды жакшыртууга кеткен акча 2,7 миллион эмес, 3,7 миллион долларга жетти (258 миллион сом);

— Centerra Gold Inc. ишканасы Жаратылышты коргоо фондусуна бир жолу 50 миллион доллар же 3,5 миллиард сом төлөмөк. Эми ага кошумча жыл сайын 3,7 миллион доллардан түшүп турат;

— Сүйлөшүүлөр маалында Аймактарды биргеликте өнүктүрүү фондусу түзүлдү. Аты айтып тургандай эле, ал региондорду өнүктүрүү менен алектенет. Буга "Кумтөр" долбоорунун дүң өнүмүнүн 0,4 пайызы түшүп турат. Аны Centerra Gold Inc. Кыргызстанда иш алып барган акыркы күнүнө чейин төлөйт. Мындан тышкары, ушул эле фондго быйыл бир ирет 5 миллион доллар (350 миллион сом), 2020-жылы дагы дал ушундай суммада каражат түшөт;

— Техникалык долбоорго ылайык, Кумтөр кени 2026-жылга чейин иштеши керек болчу. Бирок инвестор 26 миллион доллар бөлүп, кошумча чалгындоо иштери жүргүзүлдү. Анын жыйынтыгы менен кендин өмүрүн дагы 5-6 жылга узартууга мүмкүн экени белгилүү болду.

Эскерте кетсек, Centerra Gold Inc. компаниясы Кыргызстанда 2009-жылы Жогорку Кеңеш ратификациялаган мыйзамдын негизинде иш алып барат. Ага ылайык, КРдин компаниядагы үлүшү 33 пайызды түзчү. 2016-жылы тараптардын ортосундагы пикир келишпестиктерден кийин инвестор Түндүк Америкадан кошумча кен сатып алып, Кыргызстандын үлүшү 26,5 пайызга түшүп кеткен.

Учурда алтын кенинде Кыргызстандын 2,5 миң жараны иштейт. Ошондой эле ишкана менен 700 подрядчы кызматташат.