КП ЖК мөөнөтүнүн узартылышын мыйзамдуу деп тапты. Жыйында тараптар эмне деди
(жаңыланган 23:49 02.12.2020)
Доогерлер парламенттик шайлоонун жылдырылышы бийликти узурпациялоодон кабар берерин айтууда. Ал эми Жогорку Кеңештин өкүлдөрү буга пандемия менен өлкөдөгү кырдаал таасир эткенин билдирип, тараптар кызыл чеке болушту.БИШКЕК, 2-дек. — Sputnik. Жогорку соттун Конституциялык палатасы (КП) парламенттин мөөнөтүнүн узартылышын мыйзамдуу деп тапты. Бул чечим акыркы болуп саналат жана даттанууга жатпайт.
КПнын отуруму бүгүн, 2-декабрда, болуп, акыркы чечим кабыл алынды.
Белгилей кетсек, 21-октябрда Борбордук шайлоо комиссиясы парламенттик шайлоону кайрадан өткөрүүнү 20-декабрга дайындаган. Бирок анын эртеси Жогорку Кеңеш шайлоонун мөөнөтүн жылдыруу, башкача айтканда, БШК таянып иш алып барып жаткан беренени токтото туруу мыйзамын кабыл алды. Ага ылайык, шайлоо күнү конституциялык реформадан кийин, 2021-жылдын 1-июнуна чейинки мөөнөткө белгиленген. Аталган мыйзамга ошол убактагы президенттин милдетин аткаруучу Садыр Жапаров кол койгон.
Ал эми БШК өз мөөнөтүндө өткөрүү талабы менен Жогорку сотко чейин даттанып утулуп калган.
КП кимдердин жүйөсүн укту?
©
Фото / пресс-служба Жогорку Кенеша
КПга арыз берген Сооронкулова Жогорку Кеңеш Конституциялык мыйзамды коомдук талкууга дагы койбой, бир сааттын аралыгында үч окуудан өткөрүп салганын белгиледи. Ал азыркы парламент легитимсиз отурат деген пикирде.
"Парламенттин мөөнөтүн узартууга пандемияга байланыштуу өлкөдө өзгөчө кырдаал режими күчүндө экени жүйө келтирилген. Эгер андай болсо 4-октябрда парламенттик шайлоо эмнеге өттү? Кантип президенттик шайлоо, референдум өткөрөбүз деп жатышат? Тескерисинче, парламенттик шайлоону биринчи өткөрүш керек эле. Жогорку Кеңештин депутаттары өз укуктарынан аша чаап кетти", — деди Сооронкулова.
Парламенттик шайлоону жылдыруу абалды турукташтырды
Жоопкер катары келген Жогорку Кеңештин өкүлү Камила Бейшенбек кызы доогерлердин даттануусун четке кагууну өтүндү.
©
AFP 2021 / VYACHESLAV OSELEDKO
Ошондой эле ал 22-октябрда мыйзам демилгеленип, ошол эле күнү коомдук талкууга коюлуп, экспертизадан өтүп, комитеттерден колдоо таап, жалпы жыйында үч окууда кабыл алынганын моюндады.
Сооронкулова мыйзам жок дегенде коомдук талкууда бир күн турушу керектигин айтканда, ЖКнын дагы бир өкүлү Максат Орозбек уулу парламенттин сайты хакердик чабуулга туш болгондуктан эртерээк чыгарууга мүмкүн болбогонун билдирди.
Элдин талабы...
Андан соң Сооронкулова эмне үчүн президенттик шайлоо менен референдумга табылган каражат парламенттик шайлоого табылбай жатканын таң калуу менен сурады.
"5-6-октябрда митингге чыккан элдин талабы Конституциялык реформа жүргүзүү болгон. Ошондуктан референдумдан кийин парламенттик шайлоо өткөрүү каралган. Шайлоо сөзсүз түрдө июнда эмес, андан эрте да болушу мүмкүн", — деди Бейшенбек кызы.
Деген менен Сооронкулова эл шайлоонун жыйынтыгын жокко чыгаруу үчүн митингге чыкканын айтып өттү. Ал эми жалпы элдин талабы экени кандай жол менен аныкталганы боюнча суроого ЖКнын өкүлү жооп бере алган жок.
©
Sputnik / Эмиль Садыров
Президенттик аппараттын өкүлү Таштанбек Чилдебаев судьялардан даттануучулардын кайрылуусун канааттандыруудан баш тартууну суранды.
Ал эми БШКнын юристи Адилет Шаршеналы уулу алгач парламенттик шайлоо 20-декабрга дайындалганын, бирок сот ал токтомду жокко чыгарганын маалымдады.
Референдум болсо шайлоо мыйзамдарын дагы өзгөртүү керек
Аягында жыйынтыктоочу сөз берилип, Клара Сооронкулова жоопкер тараптан ынанымдуу жооп ала албаганын айтты.
"Азыр күлүшүмдү же ыйлашымды билбей турам. Шайлоону жылдыруу зарылчылыгы боюнча мени ынандыра турган бир дагы жүйөлүү аргумент уккан жокмун. Эгер биз пандемия жана өзгөчө кырдаалга таянып баарын жасай берсек, укуктук башаламандыкка кептелебиз. Азыр бийликти узурпациялоо процесси жүрүп жатат. Бул иштерге каршы тура алган, жападан жалгыз күч — Конституциялык палата", — деп көз жашын тыя албай калды Сооронкулова.
Мындан улам башкалар жыйынтыктоочу сөзүн айтып бүткөндөн кийин ал кайра чыгып сүйлөдү. Даттануучунун айтымында, эгер референдум өтүп, жарымын бир мандаттуу система менен тандоо кабыл алынса, шайлоо мыйзамдарын дагы өзгөртүүгө туура келет. Муну менен парламенттик шайлоо күзгө чейин созулуп кетиши ыктымал.
Андан соң судьялар кеңешүү бөлмөсүнө чыгып кетип, беш сааттан кийин келди.
Отурумга КПнын төрагасы Карыбек Дүйшеев жетекчилик кылып, жети мүчөсү (судьялар) катышты:
- Эмил Өскөнбаев;
- Жедигер Саалаев;
- Мээргүл Бобукеева;
- Латип Жумабаев;
- Мукамбет Касымалиев;
- Кырккелди Кыдырбаев;
- Жамил Шаршеналиев.
Венеция комиссиясы артын салабы?
Буга чейин Конституциялык палата Венеция комиссиясына дал ушул жагдай боюнча кайрылып, жооп алган.
Комиссиянын корутундусунда азыркы парламент өзгөчө чараларды, анын ичинде конституциялык реформаны жүргүзө албай турганы белгиленген. Ошондой эле конституциялык мыйзам токтоп, шайлоонун мөөнөтү жылдырылганына жана демократиялык оюндун эрежелери бузулганына кабатырланган.
"Түндүк агым-2" Германия менен АКШ алакасынын тагдырын чечет
(жаңыланган 21:20 21.01.2021)
Жо Байден өз инаугурациясына АКШнын негизги өнөктөшү Германиядан жагымсыз белек алды. Ал тыкыр таңгакталган, көйгөйлөрдүн маңызы менен байланган, эми алар менен жаңы администрация убара болот.Кошмо Штаттар "Түндүк агым – 2нин" курулушуна катышып жаткан россиялык "Фортуна" түтүк коюучу ишканага каршы санкцияларды киргизген. Ошондой эле, германиялык ЖМКлардын маалыматы боюнча, Берлиндеги америкалык элчилик ФРГ өкмөтүн жаңы чектөө чаралары боюнча пландарынан кабарлаган.
Немец бийлиги муну "өкүнүү менен кабыл алып", башка билдирүү жасаган жок. Бул андан мурун болгон маанилүү окуянын ажырагыс уландысы болуп калды. Бул жагдайга Ирина Алкснис сереп салган.
АКШ мамлекеттик катчысынын мурдагы орун басары жана шайлоодо Жо Байдендин тышкы саясат боюнча кеңешчиси Николас Бернс газ түтүгүнө каршы жана анын курулушун токтотууга америкалык санкцияларды бир убакта тоңдурууну демилгелеген. Анткени жаңы администрация "Германия өкмөтү жана долбоорго катышкан башка өлкөлөр ортосунда ишеним жана эстүүлүк менен сүйлөшүү мүмкүнчүлүгүнө" ээ болушу кажет. Бернс мында жеке демилгесин эмес, Вашингтондун сунушун ортого салганы айдан ачык. Бирок немецтер ага кол шилтеп койду. Бундестагдын энергетика боюнча комитетинин жетекчиси Клаус Эрнст германиялык энергетикалык саясатты Кошмо Штаттар менен талкуулоону "таптакыр орунсуз" деп атады. "Түндүк агым – 2нин" курулушу Европанын жеке иши, бардык зарыл уруксатын алган, ошондуктан аягына тез чыгарылууга тийиш" экенин баса белгиледи.
Демократтар соңку он жылдыктардагы америкалык тышкы, көбүнесе глобалисттик деп мүнөздөлгөн саясатты кайрадан жандандырууга ниеткер. Ортодо Дональд Трамптын президенттик мөөнөтү аны үзгүлтүккө учураткан. Ал бирдей деңгээлдеги эки маанилүү — процедуралык-институционалдык жана идеологиялык курамга ээ.
Идеологияга ЛГБТ-прогрессинен тарта экологияны эсепке алуу менен адамзаттын этти пайдалануудан баш тартуусуна чейинки эң либералдык-алдыңкы демилгелердин көлөмдүү комплекси жооп берет. Институционалдык бөлүгү да коомго жакшы тааныш, улут үстүндөгү уюм, документ жана процедуралардын системасы болуп саналат.
Мындай негизде АКШ дүйнөгө өзүнө пайдалуу шарттарды таңуулоо жана глобалдык лидерлигин биротоло аныктоо үчүн өз үстөмдүгүн бир топ жыл бекемдеп келген деген пикир кеңири тараган. Бир нерсе туура эмес нук алганы эбак түшүнүктүү болгон. Ойноп жана өздөрүнө карата адилетсиз системада утуп чыгууну өздөштүрүп алышкан өлкөлөрдүн саны улам арбып барат.
Россия жана анын Дүйнөлүк соода уюмунун эрежелерин өз пайдасына ийгиликтүү колдонушу – мунун өзгөчөлүгү эмес, көрүнүктүү үлгүсү. Кошмо Штаттарын көптөгөн эл аралык келишим жана уюмдардан эч буйдалбастан чыгаруу менен Дональд Трамп ушул нерсени төрт жыл бою бышыктап келди. Чындыгында ошол келишимдер Америкага түк пайдасыз.
АКШнын аз сандагы артыкчылыктуу өнөктөштөрү, алардын бири – Германия, өзгөчө бонустарга ээ экенин болжоо кыйын деле эмес. Андан эптүүлүк менен пайдаланууну да жакшы билишери айдан ачык.
Дал ушул себептен чындыкты түз айткан, Германиянын өз суверенитетин акырындап, тынч калыбына келтирүүнүн ыраатка салынган схемасын талкалаган жана Американы өз кызыкчылыгына пайдаланышына жол бербеген Трамп Берлинге ыңгайсыз эле. Дал ушул себептен ФРГ бийлиги Байдендин АКШнын жаңы президенти катары келишин эргүү менен кабылдады. Бул пропагандисттик жана жайбаракат кулуардык-лоббисттик саясий процесс менен толук айкалышкан, анын шарапатында Германияга пайдалуу күн тартибин, немецтер үчүн ыңгайлуу форматтагы алакаларды кайтарууну убадалайт.
"Түндүк агым— 2" долбоорунда азыр дал ошондой көрүнүш. Акыркы айларда океадын ары жагынан киргизилген санкциялар газ түтүгүн курулушунун коопсуздугун болушунча камсыздоо үчүн кадамдар жасалган. Ошол эле "Фортуна" ишканасынын кожоюндары алмашты. Мекленбург — Алдыңкы Померания жеринин парламенти тарабынан долбоордун операциялык ишмердигин илгерилете турган фонд түзүлгөн.
Эң кызыгы, бул түзүм аркылуу немец бийлиги "бир ок менен эки коенду аткысы" бар. Курулуштун өзүн колдоодон тышкары аларга маалыматтык-идеологиялык коштоо камсыз кылынат. Жаңы уюм "Мекленбург — Алдыңкы Померания жеринин климатын жана айлана-чөйрөсүн коргоо" фонду деп аталгандыктан, расмий максатына ылайык, "Германиянын климаттык максаттарына жетүүсүнө" көмөктөшмөкчү. Муну менен экологиялык күн тартиби да колго алынат, себеби өлкө ичинде дал жашылдар тарабынан "Түндүк агым – 2ге" чабуул коюлуп келет эмеспи.
©
AFP 2021 / ANDREW CABALLERO-REYNOLDS
Иштин кадыресе эле ыкмалары кулуардык өз ара жана басымды акырындап күчөтүү менен эки айга созулчудай. Немецтер эл аралык-бюрократиялык машакатты жаратууда өтө эпчил келишет. Ал убакка чейин "Түндүк агым – 2" курулушу аяктап, ал эми америкалыктар "жоо кеткен соң кылычыңды ташка чап" абалында калышат. Натыйжада Жо Байден президенттик кызматка киришкен күндөн тарта жаңы администрация өз ишинде кабыл алынгыс трампизм менен идеологиялык жактан туура, бирок таптакыр майнапсыз либералдык глобализмдин бирин тандап алууга аргасыз болот. Анткен менен Германиянын да өз кыйынчылыктары бар. Кечээ жакында эле "Газпром" саясий кысымдардан улам долбоордун токтоп калышына же ал тургай жокко чыгарылышына алып келчү тобокелдиктер жөнүндө эскертти. Эң оболу бул көз карандысыздыкка жана геосаясий жактан күчтөнүүгө умтулууда антироссиялык карта ойноону (Навальныйдын ууланышы түрүндө) туура тапкан Берлинге тишелүү. Бул кадамы менен ал Россия мындай нерсеге катуу жооп берерин дагы унуткан өңдүү...
Белгилер:
Клинтон айым Трампты Путин менен байланышта деп күнөөлөдү. Себеби эмнеде
Учурулган "өрдөктөргө" таянсак, Трамп ал күнү Владимир Путин менен телефондон сүйлөшкөн. Клинтондун буга далили барбы? АКШ эмне үчүн кайрадан өзүнүн ички көйгөйлөрүнүн себебин тыштан издейт? Америкалык миллиардерди саясий жактан анча жактыра бербеген Клинтонду эмнеге "өчөшкөн айым" деп аташты? Жоопту видеодон көрүңүз.
Белгилер:
Түндө Бишкекте кафе өрттөнүп, аны таңга жуук өчүрүштү. Видео
(жаңыланган 10:06 22.01.2021)
Түндө ӨКМге борбор калаанын Абдымомунов көчөсүндө кафе күйүп жатат деген маалымат түшкөн. Окуя болгон жерге өрт өчүрүүчү бир бригада жөнөп кеткен.БИШКЕК, 22-янв. — Sputnik. "Короче" Telegram-каналы Бишкектеги өрттүн видеосун жарыялады.
ӨКМге Абдымомунов, №259 дарегинде жайгашкан тамактануу жайы, "Pur-Pur" кафеси күйүп жатат деген кабар түшкөн.
Маалыматта кафенин ичиндеги оокаттар өрттөнүп кеткени айтылды. Учурда тиешелүү органдар өрттүн себебин тактап жатат.
Тилсиз жоо түнкү саат 02:10до чектөөгө алынып, жалын толугу менен таңкы саат 04:13тө өчүрүлгөн.
Белгилер:
- Тема боюнча
- Аравандагы өрттөн 38 жаштагы киши каза болду