Учакты сааттап күткөн жүргүнчүгө компенсация төлөнөбү? Юристтин жообу
(жаңыланган 11:58 11.09.2019)
Авиакомпания сапатсыз кызмат көрсөткөн учурда жүргүнчү кайсы органдарга даттанса болорун юрист түшүндүрүп берди.БИШКЕК, 11-сен. — Sputnik. Акыркы кезде авиакаттамдар белгисиз себептер менен бир нече саатка кармалган учурлар көбөйдү.
Мисалы, 9-сентябрда саат 9да Оштон Москва шаарына барчу учак эртеси күнү таңкы 5.20да араң абага көтөрүлдү. Самолёт "Уральские авиалинии" компаниясына таандык эле. Аэропортто 156 адам 20 сааттан узак зарыгып күтүп отурушту. Калган ону өз өмүрүнөн кооптонуп, учуудан баш тартты.
9-сентябрда саат 9да Оштон Москва шаарына барчу учак эртеси күнү таңкы 5.20да араң абага көтөрүлдү.© Фото / Зульфия Тургунова
Самолёт "Уральские авиалинии" компаниясына таандык эле.© Фото / Зульфия Тургунова
Аэропортто 156 адам 20 сааттан узак зарыгып күтүп отурушту. Калган ону өз өмүрүнөн кооптонуп, учуудан баш тартты.© Фото / Зульфия Тургунова
©
Фото / Зульфия Тургунова
Ушундай эле окуя 22-август күнү да болгон. Анда Avia Traffic компаниясынын Бишкек — Анталья багыты боюнча эртең мененки саат 6.05те учуп кетчү самолёту 11 саат 27 мүнөткө кечигип жолго чыккан. Анда дагы жүргүнчүлөрдүн нааразы болуп жаткан учурлары социалдык тармактарга тараган.
Мындай окуялардан улам өз укугун билгиси келген окурмандар Sputnik Кыргызстан агенттигине кайрылды.
"Эс алууга бара жаткандардын бир нече сааты, керек болсо бир күнү текке кеткен учурлар болот. Ал эми ооруп операция жасатканы бара жаткандар же маанилүү иштер менен андан ары башка мамлекетке учуп кетчүлөрчү? Булардын чыгымдарынын ордун ким топтурат?" — деген суроону бишкектик Марат аттуу жаран узатты.
Ошондой эле кайрылгандар арасында каттамды сааттап күтүп отурганда тамак-аш менен ким камсыздашы керектигине кызыккандар болду.
Окурмандардын суроосуна юрист Фатима Якупбаева жооп берди.
Адистин айтымында, дүйнөнүн ар кайсы өлкөлөрүндө авиакомпаниялар өз милдетин сапатсыз аткарган учурларда жүргүнчүлөрдүн укугун коргой турган кодекстер иштейт. Бирок Кыргызстанда мындай документ жок.
"Бизде каттамды кечиктирип же такыр эле аткарбай койгон авиакомпанияларды кардарлардын чыгымынын ордун толтурууга милдеттендирген эреже жок. Бирок "Керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо жөнүндө" мыйзам бар. Ага ылайык, кардар үч жакка кайрыла алат", — деди Якупбаева.
©
Sputnik / Максим Блинов
Экинчиси — Монополияга каршы жөнгө салуу мамлекеттик агенттиги. Эгер авиакомпания даттанууну тоотпой, жооп бербей койсо, ушул органга кайрылуу керек. Юристтин айтымында, чыгымдын ордун толтуртуунун эң эффективдүү жолу ушул. Ал керектөөчүнүн укугу бузулган же бузулбаганын эң көп дегенде эки айдын ичинде карап чыгат. Анан дагы өз кызматы үчүн эч кандай акы албайт.
Үчүнчүсү — сот. Бирок сотко кайрылуу үчүн мамлекеттик пошлинаны төлөө зарыл жана арызыңыз бери дегенде жарым жылдын ичинде каралат.
Кызмат көрсөткөн компания чет элдик болсочу?
Чет өлкөлүк компаниялар болсо ар бирин индивидуалдуу кароо керек. Анткени ар бир ишкананын Кыргызстандагы өкүлчүлүктөрү менен келишими ар кандай болот. Тагыраагы, чет элдик компаниянын Кыргызстанда расмий өкүлдөрү иштейт. Айрымдары чыгымдар боюнча милдетти мойнуна алышы мүмкүн. Бирок көпчүлүгү бул жакта компаниянын билетин сатып берүү менен гана алектенет. Кандай болгон күндө дагы өкүлдөргө кайрылып көрүү зарыл.
Эгер учак Европа өлкөлөрүнө же түркиялык компанияларга тиешелүү болсо, ал жактарда Европа парламенти 2004-жылы кабыл алган "Авиа жүргүнчүнүн укуктары" регламенти бар. Ага ылайык, каттам үч сааттан ашык кармалса же токтотулса, жүргүнчүлөргө компенсация төлөнүп берилет. Өлчөмү 125 евродон 600 еврого чейин. Орто эсеп менен 450 евро. Суммасы багыттарга жараша. Мисалы, Европа биримдиги ичиндеги каттамдар, ЕБден чыккан каттам жана башка өлкөдөн ага келген каттам болуп бөлүнөт.
Россиялык авиакомпания болсо, РФтин колдонуучулар жана адамдын жайлуулугун көзөмөлдөгөн федералдык кызматына (Роспотребнадзор) кайрылып көрсө болот.
Тамак-аш маселеси
Каттам кармалып жатса, авиакомпания жүргүнчүлөргө тамак берүүсү керек деп эч жерде жазылган эмес. Андыктан жарандар мындай доомат менен кайсы бир органга кайрылып пайда табары күмөн. Бирок юрист кардарды ачка күттүрүп коюу гумандуулукка жатпай турганын айтып, кызмат көрсөтүп жаткандан кийин бардык ыңгайлар түзүлүшү керек деп эсептейт.
Насыя үчүн аялын өлтүрө сабаган зөөкүр. Июлдагы соттук чечимдер
(жаңыланган 16:21 11.08.2020)
Узап кеткен айда өлкө аймагындагы Фемида өкүлдөрү бир топ чуулуу иштерди карап чыкты. Алардын арасында кызматтык, экономикалык мүнөздөгү жана адам өмүрүн алган кылмыштар да бар.Sputnik Кыргызстан маалымат агенттиги июлдагы төбө чачты тик тургузган кылмыштардын айрымдарын сунуштайт.
Россияда сатылган КРдин паспорттору. Өзбекстандын жараны 2015-жылдан бери Россияда айдоочу болуп иштеп келген. Бирок 2019-жылдан баштап ЕАЭБдин миграция боюнча мыйзамдары күчүнө кирип, уюмга мүчө эмес мамлекеттерден баргандардын иштөөсүндө кыйынчылыктар жаралган. Ошондо айыпталуучу интернет аркылуу 45 миң рублге КРдин жасалма паспортун алган. Көп өтпөй ал россиялык укук коргоо органдарынын колуна түшүп, Кыргызстанга депортацияланган. Аны кайра "Манас" эл аралык аэропортундагы чек арачылар жасалма документ менен кармаган. Сот чет элдикти бир ай үй камагына калтырып, 110 миң сом айып салды.
Бишкекте 5 адамга кычкылтек концентраторун убадалап, алдап кеткен шектүү кармалды
Мурдагы аялын зордуктаган мамкызматкер. Мамлекеттик органда иштеген 29 жаштагы эркек ажырашып кеткен келинчегин түндө үйгө алып келип сабап, андан соң анын эркине каршы күч колдонуп зордуктаганы боюнча жабырлануучу милицияга арыз менен кайрылган. Тергөө маалында күнөөлөнүүчү ал түнү үйдө чогуу болгонун, кол көтөргөнүн, бирок келин менен жыныстык катнашта болбогонун билдирген. Погончондор материалдарды чогултуп, күбөлөрдөн көрсөтмө алып, ишти сотко өткөргөн. Фемида өкүлдөрү эргулду Жазык кодексинин 139-беренесинин ("Ден соолукка анча оор эмес зыян келтирүү") биринчи бөлүгү боюнча күнөөлүү деп таап, үч жыл түзөтүү жумуштарына бекитти. Ал эми келинге 150 миң сомго жакын акча төлөп бермей болду.
Насыя үчүн аялын өлтүрүп... Элетте жашаган эрди-катын банктан алган насыясынын айынан уруша кетишип, мас болгон бүлө башчысы аялын катуу сабап салган. Кожойке окуя болгондон бир нече саат өткөндөн кийин эле төшөктө жатып көз жумган. Аны байкаган күйөөсү коркуп кетип кошуналарын жана милиция кызматкерлерин чакырган. Зөөкүр эргул эми бир нече жылга темир тор артында калып, ири көлөмдө айып пул төлөйт.
Өзгөндө таксистти өлтүрүп, сөөгүн өрттөдү делген эки өспүрүм камакка алынды
Көчөдөгү зөөкүрчүлүк. Мурда соттолгон 24 жаштагы жигит көчөдө бейтааныш эркек менен арак ичип, экөө мушташа кеткен. Ал бөтөлкөлөш шеригинин колу-бутун байлап, оозуна чүпүрөк тыгып, катуу сабаган. Анысы аз келгенсип, үстүнө автоунаанын дөңгөлөгүн таштап кетип калган. Берки адам баш сөөгүнөн жаракат алып, мээсине кан куюлуп өлгөн. Соттук-психиатриялык экспертиза айыпталуучу кылмыш жасаган маалда акыл-эси ордунда, кылгандарына жооп берген абалда болгон деген бүтүм чыгарган. Эми ал 12,5 жыл темир тор артында болот.
Бычакташкан жаштар. Мектепти жаңы эле бүтүргөн бала өзүнүн сүйлөшкөн кызынын мурдагы жигити менен көчөдө кезигип, чаламандын чак түшүндө аны бычактап салган. Жыйынтыгында 18 жаштагы баланын ашказан, бөйрөгү бычактан жабыркап ооруканада көз жумган. Жаштардын урушу кыздын айынан чыккан. Адам өмүрүн алган улан 12,5 жыл кесилди.
Ноокенде 10 жашар кызды зордуктаган бала өмүр бою эркинен ажыратылды
Кемпирдин өмүрүнө кол салган ишкер. Бишкек шаарынын 43 жаштагы тургуну ишкерлик менен алектенип, жеке фирманын жетекчиси болуп иштеп келген. Ал 2005-2006-жылдары мамлекетке 4,5 миллион сомдон ашык бажы төлөмдөрүн бербей Казакстанга качып кетип, издөөгө алынган. Бир нече жыл өткөндөн кийин Кыргызстанга кайтып келип, таксист болуп иштеп, пенсия курагындагы бир кемпирге азык-түлүк жеткирип берип тыйын таап жүргөн. Күндөрдүн биринде ал жалгыз жашаган пенсионер менен тил табыша албай, жашы улгайган аялды өз батиринде балка менен башка чапкылап өлтүрүп койгон. Эртеси милицияга өзү келген. Сот аны 17 жылга темир тор артына кесип, 100 миң сомго жыккан.
Каттоодон өткөн россиялык вакцина жапырт колдонууга качан чыгары айтылды
(жаңыланган 15:50 11.08.2020)
Россиянын Саламаттык сактоо министрлиги коронавирусту алдын алуу үчүн дүйнөдөгү биринчи вакцинаны каттады.БИШКЕК, 11-авг. — Sputnik. Россияда чыгарылган коронавируска каршы күрөшүүчү вакцина 2021-жылдын 1-январынан тартып массалык колдонууга чыгарылат. Бул тууралуу өлкөнүн Саламаттык сактоо министрлигинин дары каражаттарынын мамлекеттик реестринин маалыматына таянып РИА Новости жазды.
Эскерте кетсек, бүгүн аталган министрлик коронавирусту алдын алуу үчүн дүйнөдөгү биринчи вакцинаны каттады. Препарат Гамалея атындагы эпидемиология жана микробиология улуттук илимий изилдөө борбору тарабынан Россиянын түз инвестициялар фонду менен биргеликте иштелип чыккан.
Россияда COVID-19га каршы вакцина алгандар ооруканадан чыкты. Видео
Маалыматта эмдөө алгач медиктерге жасалары айтылат. Иш-чара үстүбүздөгү жылдын сентябрь айында башталып, андан соң массалык түрдө чыгарылат.